اقدامات برای بهبود محیط زیست باید از دولت شروع شود

به گزارش خبرگزاری صداو سیما، آقای عارف صبح امروز در آیین تکریم و معارفه رؤسای پیشین و جدید سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر اینکه برای حل مسایل زیست محیطی کشور موظف هستیم راهکار ارایه دهیم و صورت مسأله را پاک نکنیم، افزود: یکی از مشکلات در رویکرد‌های محیط زیستی نگاه تک بعدی به این بخش بوده است و کشور باید توسعه یابد و صنعت سهم خود را در تولید ناخالص داخلی افزایش دهد و محصولات تولیدی نیز سبز باشد و حال این پرسش مطرح می‌شود که به دلیل استفاده از برخی از محصولات در تولیدات صنعتی که برای محیط زیست مخاطره آمیز است، آیا باید تولید را کنار گذاشت یا خیر؟

وی افزود: زمانی قانون منع ساخت شهرک‌های صنعتی در شعاع ۱۲۰ کیلومتری شهر‌ها تدوین شد، اما بار‌ها شاهد بودیم که یک وزیر برای احداث یک منطقه در محدوده ۱۲۰ کیلومتری چانه زنی می‌کند و در نهایت نیز مجوز می‌گیرد چرا که در سازمان حفاظت محیط زیست راهکار‌های حل این مسأله نشان داده نشده است و صورت مسأله به راحتی پاک می‌شود.

آقای عارف با تأکید بر اینکه شعار وفاق ملی را صرفاً از موضع سیاسی نگاه نکنیم و هر بخش و وزارتخانه در همکاری با یکدیگر باید وفاق ملی را در عمل نشان دهد، تصریح کرد: اگر یک صنعت در نقطه‌ای از کشور احداث شد باید ملاحظات زیست محیطی در نظر گرفته شود و سازمان حفاظت محیط زیست در این راستا کمک نماید.

وی خاطرنشان کرد: معمولا به استناد قانونی جلوی فعالیت یک بخش صنعتی گرفته می‌شود و باید در نظر داشت از هر قانونی می‌توان هر تفسیری کرد چرا که قوانین شفاف نیستند و اسناد مفصل و طولانی زمینه تفسیر‌های قانونی را بجا گذاشته است.

معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه باید در دولت رویکرد و نگاه محیط زیستی جدیدی مبنی بر وفاق حفظ محیط زیست و توسعه مبنای کار قرار گیرد و بین محیط زیست و توسعه صنعتی کشور آشتی برقرار شود و مغایرتی بین آنها نباشد و این باور در وهله اول در مسئولین و وزراء و پس از آن در خانواده دولت و مردم شروع شود.

آقای عارف با قدردانی از تشکل‌ها و سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی تأکید کرد: این تشکل‌ها عموما با علاقه به محیط زیست و بدون چشم داشت در راستای حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی کشور فعالیت می‌کنند و تاکنون به مسائل و مشکلات آنان توجه نشده است و گاهی نیز با برچسب‌ها و برخورد‌های منفی روبرو می‌شود و این مردم که صاحب اصلی کشور هستند و خود نیز باید مسئولیت اصلی در حفاظت محیط زیست را داشته باشند، اما با چنین برخورد‌هایی انگیزه از آنها گرفته می‌شود که در دولت چهاردهم تلاش می‌کنیم با شعار وفاق ملی و برگزاری جلسات با سازمان‌های مردم نهاد، وفاق ملی را در این سازمان پایه ریزی کنیم.

وی با اشاره به افق‌های پیش بینی شده در سند چشم انداز بیست ساله کشور و جایگاه اول کشور در منطقه در شاخص‌های سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تأمین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده بدون فقر، فساد و تبعیض و بهره مندی از محیط زیست مطلوب تأکید کرد: آیا وضعیت شاخص‌های محیط زیستی مهمی از جمله مسأله آب نسبت به بیست سال گذشته یک گام به جلوتر رفته است یا خیر؟ و همچنین به مسأله خاک نیز کمتر توجه شده است که وضعیت آن نسبت به آب در شرایط بدتری قرار دارد.

معاون اول رئیس جمهور با تأکید بر پایدارسازی فرآیند توسعه با تکیه بر محیط زیست ادامه داد: توسعه پایدار به معنای حذف توسعه صنعتی نیست و محیط زیست باید به عنوان ناظر در همه بخش‌ها و توسعه صنعتی حضور داشته باشد.

آقای عارف به همزمانی آغاز به کار دولت چهاردهم و اولین سال اجرای برنامه هفتم توسعه اشاره و تصریح کرد: در بحث نرم افزاری این برنامه احکام خوب و مترقی داریم که تلاش می‌کنیم محقق شود، اما در بخش سخت افزاری منابع دیده نشده است و حکمی وجود دارد که در سال اول اجرا منابع مورد نظر برآورد شود و چگونگی تأمین آن در لایحه‌ای به دولت بیاید که باید طی ۴ ماه آینده نهایی شود.

وی در ادامه به تشریح راهبرد‌های کلان و تکالیف سازمان حفاظت محیط زیست در دولت چهاردهم از جمله ایجاد نظام یکپارچه ملی محیط زیست، پیشگیری از انتشار انواع آلودگی‌های غیرمجاز، جرم انگاری تخریب محیط زیست، پایش مستمر و کنترل منابع آلاینده، الزام به رعایت استاندارد‌های زیست محیطی در قانون با توجه به آمایش سرزمینی، گسترش اقتصاد سبز، رعایت همه شئون و اصول محیط زیستی پرداخت.

معاون اول رئیس جمهور از تعادل بخشی و حفاظت آب‌های زیرزمینی از طریق آبخیز داری و آبخوانداری به عنوان یکی دیگر از محور‌های اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست یاد کرد و اظهار داشت: بخشی از خطا‌ها و برداشت‌ها از سفر‌های زیرزمینی جبران ناپذیر است که آینده فروشی کرده ایم و منابع و سرمایه‌های متعلق به نسل آینده را فروختیم که البته در برنامه هفتم توسعه توجه خوبی به این مسأله شده است و در جلسه روز گذشته شورای اقتصاد طرح «مطالعه و اجرای طرح‌های تعادل بخشی تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب در محدوده استان ها» مطرح و مصوب شد که ارایه این طرح از وزارت نیرو نشانگر اهمیت مسایل زیست محیطی و همینطور نگاه وفاق ملی برای کمک به سازمان‌ها و وزارتخانه‌های دیگر همانند سازمان حفاظت محیط زیست است.

آقای عارف تدوین منشور اخلاق محیط زیستی را نیز یکی دیگر از وظایف این سازمان دانست و تأکید کرد: در سالیان گذشته در مسأله حفاظت محیط زیست فرهنگ سازی نکرده ایم و گرفتاری‌هایی به وجود آمده است و فرهنگ سازی جزئی نیز در سال‌های اخیر با حرکت‌های مردمی و سازمان‌های مردم نهاد انجام شده است و باید این بخش نرم افزاری در این سازمان با جدیت آغاز شود.

وی با اشاره به اهمیت دیپلماسی محیط زیست تأکید کرد: باید تعاملات و ارتباطات با کشور‌های همسایه و همچنین سازمان‌ها و نهاد‌های بین المللی مستحکم شود که البته نگاهی در کشور وجود دارد که عضویت ایران در یک سازمان بین المللی گناه بزرگی هست که باید این رویکرد تغییر کند و از همه امکانات بین الملی استفاده کنیم و راهبرد‌های مفید این نهاد‌های بین المللی را در حفاظت محیط زیست کشورمان بکار بگیریم.

معاون اول رئیس جمهور همچنین مدیریت پسماند، رفع گرد و غبار به ویژه در نواحی شرقی کشور، آمایش سرزمینی با توجه به بخش‌های صنعتی و نظارت بر اجرای قوانین را از دیگر محور‌های اقدامات این سازمان برشمرد و تاکید کرد: طرح آمایش سرزمینی که در برنامه هفتم توسعه نیز به آن توجه شده است کمک بزرگی به اجرای سیاست‌های زیست محیطی است و همچنین با نظارت کافی برای حسن اجرای قوانین بسیاری از مشکلات محیط زیست کشور حل می‌شود.

آقای عارف بر ضرورت توجه بیشتر به فعالیت‌های سازمان‌های مردم نهاد تأکید کرد و گفت: مردم و سمن‌ها پتانسیل بسیار بالایی برای کار خیر دارند و در فرهنگ ما نیز توجه به محیط زیست، کار خیر تلقی می‌شود و آمادگی خوبی بین مردم و جوانان در زمینه مباحث حفاظت محیط زیست وجود دارد که باید از این ظرفیت به خوبی استفاده کنیم و با برگزاری جلساتی موانع و مشکلات بر سر راه آنها آسیب شناسی و رفع کنیم.

معاون اول رئیس جمهور بکارگیری نیرو‌های جوان را راهبرد دولت چهاردهم دانست و گفت: نباید به بهانه اینکه جوان تجربه ندارد از حضور و استفاده آنان غفلت کنیم که در غیر این صورت در سالیان آینده با پیری افراطی در بدنه مدیریتی مواجه می‌شویم که البته بکارگیری جوانان هزینه‌هایی نیز دارد و شاید لازم باشد تا چند هفته بر اداره امور احاطه یابند که باید این هزینه را تحمل کرد و همچنین بانوان نیز سهمی ۵۰ درصدی در اداره امور در دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های دولتی داشته باشند.

آقای عارف در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه نگاه کلی فعالیت‌های زیست محیطی زینتی و لوکس تلقی می‌شود که نتیجه این نگاه وضعیت کنونی محیط زیستی کشور است، ادامه داد: در احادیث، روایات، توصیه‌ها و همچنین قانون اساسی توجه فراوانی به محیط زیست شده است و البته جایگاه این سازمان در یک فضای نظری است و امیدواریم خانم انصاری با اقتدار بالا کار‌های نیمه تمام زیست محیطی کشور را به اتمام برسانند.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به سخنان دکتر سلاجقه درباره ادغام سازمان حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی گفت: تجربه نشان داده که در چنین اقدامات و فرآیند‌هایی الحاق صورت پذیرفته است و گاهی حضور این دو بخش در کنار هم، نامتجانس است که برای نمونه در ادغام سازمان‌های ورزش و جوانان در یک وزارتخانه هر دوی این بخش‌ها ضرر کردند و بنابراین به هیج گونه ادغام و الحاق در سازمان حفاظت محیط زیست نیازی نیست.

وی ادامه داد: در زمینه محیط زیست نیز برنامه سوم توسعه، اصلاح ساختار بود و درخصوص ادغام منابع طبیعی و آب مباحث جدی مطرح شد که در کنار هم قرار گیرند که شاید به دلایل احساسی و عوامانه بود.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اینکه در آن زمان کشور به این نتیجه رسید به دلیل برخی مسائل و ملاحظات و ضرورت اتخاذ اقدامات در محیط زیست، هدایت این سازمان به عهده بالاترین مقام اجرایی یعنی رئیس جمهور و نه دستگاه‌ها که شخصیت حقوقی مستقلی دارند، باشد.

آقای عارف تأکید کرد: جایگاه محیط زیست در عالی‌ترین سطح است که رئیس آن رئیس جمهور است و برخی از امور برعهده ریاست جمهور بالاجبار باید تقسیم تخصصی شود و رئیس جمهور اداره امور آن بخش را به عده‌ای بسپارد که کاملا اقتدار رئیس جمهور را داشته که الان چندین سازمان در کشور با این رویکرد اداره می‌شود و سازمان وابسته به رئیس جمهور را شخصیت حقیقی و حقوقی مستقل نمی‌دانیم.

معاون اول رئیس جمهور افزود: در مراسم تکریم و معارفه معاونین پیشین و جدید علمی و فناوری رئیس جمهور نیز گفتم که این معاونت به معنای رئیس جمهور علمی است و سازمان حفاظت محیط زیست نیز رئیس جمهور تخصصی و محیط زیستی است.

آقای عارف با اشاره به برخی از رویکرد‌ها و نگاه‌های بخشی در اداره امور کشور تصریح کرد: به همین دلیل هر مدیر تنها بخش خود و مدت کوتاه مسئولیت خود را در نظر می‌گیرد و، چون می‌خواهد گزارش خوبی بدهد به کار‌های سطحی می‌پردازد.

معاون اول رئیس جمهور با تأکید بر اینکه نگاه دولت چهاردهم نفی گذشته نیست، خاطرنشان کرد: از راهبرد‌های اعلامی دولت چهاردهم به مسئولان و وزراء این است که حق نفی گذشته و مسئولین قبلی را ندارند که البته می‌توان نحوه اداره امور و کار‌ها را نقد و اصلاح کرد.

وی در ابتدای سخنان خود با قدردانی از زحمات و تلاش‌های سه سال گذشته آقای سلاجقه در سازمان مهم و کلیدی حفاظت محیط زیست تصریح کرد: بسیار خرسندیم که سکان این سازمان مهم و حاکمیتی به عهده فرزند برومند و پرتلاش همین سازمان سپرده شده است و یک بانوی جوان مسئولیت سنگین این سازمان را پذیرفته است.

همچنین علی سلاجقه رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط زیست به تبیین دستاورد‌ها و اقدامات سه سال گذشته این سازمان پرداخت و گفت: با تلاش‌های انجام شده ۱۵ درصد احکام برنامه هفتم توسعه متعلق به محیط زیست است.

شینا انصاری نیز در این مراسم با تأکید بر اینکه باید ابرچالش‌های محیط زیستی کشور به رسمیت شناخته شود، تصریح کرد: پایداری اقتصادی، اجتماعی و بوم شناختی یک ضرورت است که حل این مسأله و ابرچالش از طریق گفتمان وفاق ملی امکان پذیر است.