نگاهی به فعالیت آیت الله مهمانواز پدر معنوی خراسان شمالی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای خراسان شمالی؛ دوم اردیبهشت، هفتمین سالگرد عروج عالم ربانی آیت الله مهمان نواز است.

آیت الله مهمان نواز، امام جمعه بجنورد و نماینده‌ی مردم استان در مجلس خبرگان، مردی که پیش از انقلاب نقش بی بدیلی در خیزش‌های مردم علیه رژیم شاهنشاهی داشت و پس از انقلاب هم منشا برکات و خدمات متعددی بود.

هنگامی که این روحانی جلیل القدر، از سویی دیگر از خراسان به بجنورد آمد، کسی گمان نمی‌کرد که وی پس از اندک مدتی چنین در دل مردمان شمال خراسان جای گرفته و منشاء خدمات معنوی بسیاری برای آنان شده و حتی چراغ تأسیس استان از خانه این عالم ربانی برافروخته گردد.

نماینده مردم خراسان شمالی در مجلس خبرگان رهبری، سال ۱۳۰۵ در روستای «کاریزک کال» نیشابور در خانواده‌ای کشاورز متولد شد.

پدرش از نظر موقعیّت اجتماعی مورد احترام مردم بود و در رفع مشکلات و حل اختلافات آنها نقش بسیار موثری داشت و به دلیل علاقه اش به روحانیت، میزبانی و اکرام روحانیونی را که به روستا می‌آمدند، بر عهده می‌گرفت.

حبیب الله مهمان نواز، تحصیلات مقدماتی را در مکتبخانه گذراند و سپس برای تحصیل علوم حوزوی عازم مدرسه گلشن نیشابور و سپس مشهد مقدس شد.

این عالم مجاهد که ۳۲ سال امامت جمعه بجنورد را بر عهده داشت از محضر اساتیدی مانند شیخ محمدعلی، ادیب نیشابوری، حاج سیدمحمد مدرس بزرگ، حاج شیخ هاشم قزوینی، حاج سید کاظم دامغانی، شیخ حسنعلی مروارید و آیت‌الله حاج میرزاجواد تهرانی کسب فیض کرد.

اواخر دهه ۴۰ آیت الله مهمان نواز به توصیه اساتید خود به شمال خراسان آمد و نخست در شهر بجنورد پیشنمازی مسجد امامی را بر عهده گرفت.

آیت الله مهمان نواز، بر اساس آنچه در کتاب «انقلاب اسلامی در بجنورد» آمده است، چون در دوران تحصیل با سیدعلی امامی، زعیم روحانیت بجنورد و فرزند آیت الله سیدحسن امامی، رفاقت داشت به سرعت با فضای بجنورد آشنایی کامل پیدا کرد.

همچنین به خاطر ایاب و ذهاب به بجنورد در ماه رمضان، حجت الاسلام امامی از او خواست تا کرسی تدریس حوزه علمیه سلطانیه بجنورد را بر عهده بگیرد، که از سال ۱۳۴۸، به طور رسمی در بجنورد مستقر شد.

این عالم مجاهد در سال ۱۳۵۶ با عزیمت حجت‌الاسلام سیدعلی امامی از بجنورد و اقامت در مشهد، زعامت روحانیت بجنورد را عهده دار شد و امور حوزه بجنورد را سر و سامان داد.

آن حوزه در آن ایّام ۲۰ طلبه داشت و مدرسان آن، علاوه بر آیت‌الله مهمان‌نواز، حجت الاسلام بلاغی، شیخ حسین محمدی و رضایی بودند.

در دوران نهضت اسلامی، مهمان‌نواز به دلیل فعالیت‌های خود، چندین بار از سوی ساواک احضار و اخطار‌های جدّی به او داده شد.

در سال ۱۳۵۷ و همزمان با اوج‌گیری مبارزات مردم ایران با رژیم پهلوی، فعالیت مبارزاتی آیت‌الله مهمان‌نواز نیز وسعت بیشتری پیدا کرد. در این زمان طلاب جوان بجنوردی مقیم قم و مشهد، جامعه فرهنگیان و جوانان حوزه سلطانیه و مسجد امامی به منزل او رفت و آمد می‌کردند.

با گسترش راهپیمایی‌های مردمی علیه رژیم پهلوی در سال ۵۷، مرحوم مهمان نواز به عنوان نماینده جامعه روحانیت در اکثر راهپیمایی‌ها حضوری فعال داشت. وی نخستین روحانی ساکن بجنورد بود که در تجمعات مردم و سخنر‌انی‌ها، خواهان سقوط رژیم سلطنتی پهلوی شده بود.

منزل آیت‌الله مهمان نواز به کانون تجمع مبارزان بجنورد با رژیم پهلوی تبدیل شده بود و به همین دلیل در مهر ۱۳۵۷ ماموران رژیم پهلوی به منزل وی هجوم برده و آنرا به آتش کشیدند، اما او توانست با کمک دوستان و همسایگان از این اتفاق جان بدر برده و بگریزد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آیت الله مهمان نواز با حکم امام راحل (ره) به امامت جمعه بجنورد برگزیده شد که این عنوان را تا سال ۱۳۹۱، داشت.

وی نقشی کلیدی هم در تاسیس استان خراسان شمالی داشت و در واقع نخستین بارقه‌های ارتقای منطقه به استان در منزل این عالم بزرگوار روشن شد.

در چند سال قبل از تأسیس استان برخی از مهمترین جلسات ستاد مردمی توسعه شمال خراسان در منزل وی برگزار می‌شد و رهنمود‌های آن عالم بزرگوار نقش مهمی در پیشرفت مراحل مختلف تأسیس استان داشت و از این رو لقب پدر معنوی خراسان شمالی نیز برخاسته از همین تلاش‌ها و تدابیر بود.

۴ دوره نمایندگی مجلس خبرگان رهبری از حوزه‌های انتخابیه خراسان و نیز خراسان شمالی در کارنامه مرحوم آیت الله مهمان نواز ثبت شده است.

آیت الله مهمان نواز در نگاه رهبر معظم انقلاب نیز جایگاهی خاص داشت و معظم له در سفر تاریخی هشت روزه خود به خراسان شمالی در مهرماه ۹۱، با حضور در منزل آیت الله مهمان نواز، از وی که بیمار بود، عیادت کردند.

اهالی بجنورد که چهل سال خاطره مشترک با او داشتند پس از کناره گیری مهمان نواز از امامت جمعه بجنورد، که به دلیل بیماری و ضعف جسمانی اتفاق افتاد، آیین بزرگداشت باشکوهی برای تقدیر از خدمات او برگزار کردند.

آیت الله حبیب الله مهمان نواز دوم اردیبهشت سال ۹۷ دار فانی را وداع و به دعوت حق لبیک گفت.

رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیتی که به مناسبت درگذشت این عالم ربانی صادر کردند چنین فرمودند: «عالم با عمل و مردمی و با صداقت، صفت حقیقی و قطعی این روحانی بزرگوار بود.

رهبر انقلاب در پیام خود افزودند: «ایشان در دوران انقلاب پیشگام و پناه مردم و در دوران جمهوری اسلامی راهنما و شریک تلخ و شیرین زندگی آنان بود».