پخش زنده
امروز: -
یادداشت سردبیر ؛
سگ‌های ولگرد چالش بزرگ سلامت در کهگیلویه و بویراحمد
چند سالی است ردپای سگ‌های صاحب‌دار و بلاصاحب در کهگیلویه و بویراحمد پر رنگ و به معضلی بهداشتی و اجتماعی تبدیل شده است، معضلی که متولی واحدی برای برطرف کردن آن پیدا نمی‌شود و گویا ساماندهی سگ‌های بلاصاحب هم صاحب مشخصی ندارد!
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای کهگیلویه و بویراحمد، جولان سگ‌های ولگرد در معابر و خیابان‌های شهر یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد این روز‌ها موجب ترس و دلهره دانش آموزان، بانوان، کودکان و گلایه شهروندان شده و امنیت روانی و جانی آنها را به خطرانداخته است.
بنا به آمار موجود هم اکنون ۲ شهروند یاسوجی بر اثر سگ گزیدگی در حالت کما به سر می‌برند و چندین نفر نیز به شدت مصدوم شده اند.
هر چند جان باختن و یا صدمه جانی و مالی شهروندان بر اثر حمله سگ‌های ولگرد در سال‌های اخیر در اغلب نقاط کشور گزارش شده است، اما در استان کهگیلویه و بویراحمد اخیرا به یکی از خبر‌های پرتکرار رسانه‌ها تبدیل شده است.
قانون جامعی برای ساماندهی جمعیت سگ‌ها نداریم!
نگاهی به قوانین موجود در کشور نشان می‌دهد که در زمینه کنترل و ساماندهی جمعیت سگ‌های باصاحب و بلاصاحب قانون جامعی وجود ندارد، تنها بند قانونی که می‌توان گفت به مسئله ساماندهی سگ‌ها اشاره دارد، بند ۱۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌هاست که در آن، وظایف شهرداری‌ها در کنترل جمعیت سگ‌های بدون صاحب، آن هم به‌طور غیرمستقیم، مشخص شده است:
«جلوگیری از شیوع امراض ساریه انسانی و حیوانی و اعلام این گونه بیماری‌ها به وزارت بهداری و دامپزشکی و شهرداری‌های مجاور هنگام بروز آنها و دور نگاه داشتن بیماران مبتلا به امراض ساریه و معالجه و دفع حیواناتی که مبتلا به امراض ساریه بوده و یا در شهر بلاصاحب و مضر هستند.»
از سوی دیگر در پی تغییرات فرهنگی و اجتماعی که منجر به جا افتادن فرهنگ‌های غربی غلط در جامعه شده است، در سال‌های اخیر، تب‌وتاب نگهداری از سگ بین بسیاری از خانواده‌ها افزایش یافته است، اما، به تناسب این تغییرات اجتماعی، قوانین به‌روز نشده‌اند، به‌طور مثال با وجود اثبات مضرات بسیار زیاد نگهداری از سگ‌ها و بیماری‌هایی که به انسان منتقل می‌کنند و خطرات آنها برای محیط زیست، هیچ قانونی برای مقابله و ساماندهی مسئله سگ‌گردانی در کشورمان وضع نشده است.
در سایه نبود قانونی برای مقابله با سگ‌های باصاحب و بلاصاحب، متاسفانه علاوه برایجاد رعب وحشت برای مردم و کودکان مردم یاسوج، اماکن عمومی و معابر و خیابان‌های این شهر مملو از فضولات این سگ‌ها شده است.
در این زمینه نیز شاید تنها قانونی که می‌توان به آن استناد کرد، قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) است. ماده ۱۹۱ این قانون مبتنی بر این است که «هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده، دفع غیر‌بهداشتی فضولات انسانی و دامی و مواد زاید ممنوع می‌باشد و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجاز شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد.»
تشخیص اینکه اقدام مزبور تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست شناخته می‌شود یا خیر و نیز اعلام جرم مذکور به‌عهده وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط زیست است، اما این دو نهاد نیز نسبت به اجرای این قانون درباره سگ‌گردان‌ها که با بی‌ملاحظگی خود، به محیط زیست و سلامتی مردم آسیب می‌زنند، اقدام خاصی انجام نمی‌دهند!
مسئول مستقیم جمع آوری سگ‌های ولگرد کیست؟
بر اساس دستورالعمل کنترل سگ‌های ولگرد، شهرداری‌ها وظیفه اصلی را در خصوص سگ‌های ولگرد دارند و باید سگ‌ها را زنده‌گیری، واکسینه و عقیم و در مراکز ویژه خارج از مناطق مسکونی نگهداری کنند.
طرح شناسایی، جمع آوری و عقیم سازی بیش ۷۰۰ سگ ولگرد در شهر یاسوج از سال ۱۴۰۲ آغاز شد ولی در همان ابتدای راه با مشکل مواجه شد.
در جلسات مکرری که در همان سال ۱۴۰۲ درفرمانداری شهرستان بویراحمد برگزار شد، شهرداری یاسوج موظف شد مکانی در منطقه "دوپشته دشتروم" برای این موضوع اختصاص دهد.
بنا به گفته مشاور شهردار یاسوج، این مجموعه بلافاصله در آن مکان اقدام به فنس کشی بیش از ۲ هزار متر زمین کرد تا سگ‌های جمع آوری شده را نگه داری و عقیم سازی کند.
فتاحی خاطرنشان کرد: این عملیات خوب پیش رفت و در سطح شهر هم چندین اکیپ زنده گیری فعالیت می‌کردند تا این که گروه‌های حامی حیوانات ولگرد چند جا مانع کار شهرداری شدند و معارضاتی به وجود آوردند و در نهایت اقدام به باز کردن درب فنس دور از چشم نگهبان‌ها کردند که این کار باعث شد حدود ۳۰۰ قلاده سگی که جمع آوری شده بود، رها شوند و بخش عظیمی از آنها به سطح شهر برگردند.
وی با بیان اینکه طی آخرین جلسه‌ای که داشته ایم قرار شد در همان سایت دو پشته دشت روم مجددا فعالیت را شروع کنیم و کار زنده گیری و عقیم سازی را اجرا کنیم اضافه کرد: همین طور تقاضای سلاح بی هوشی را داده ایم و شهرداری یاسوج آن را خریداری کرده است و اکنون در حراست شهرداری در حال اخذ مجوز‌های این سلاح هستیم تا در هرنقطه‌ای از شهر بتوانیم جمع آوری و زنده گیری را انجام دهیم.
کشور‌های دیگر چه قوانینی دارند؟
به‌دلیل گسترش نگهداری از سگ‌ها به‌عنوان حیوان خانگی در کشور‌های غربی، قوانین بسیار مستحکم و سختگیرانه‌ای نیز در این کشور‌ها وضع شده است تا سلامتی سایر افراد جامعه به خطر نیفتد.
در کشور هلند هیچ سگ بدون صاحبی در خیابان‌های شهر‌های مختلف این کشور یافت نمی‌شود؛ دولت هلند در یک بازه زمانی، غذا دادن به سگ‌های ولگرد را ممنوع کرد و هزینه عقیم‌سازی سگ‌ها را به‌عهده گرفت؛ در این کشور به‌سرپرستی گرفتن سگ‌ها نیز قوانین سفت و سختی دارد به‌عنوان مثال، صاحبانی که به‌هردلیل سگ‌های خود را در خیابان رها می‌کنند با جریمه زندان مواجه می‌شوند و به نگهداری از سگ نیز مالیات تعلق می‌گیرد. هلندی‌ها همچنین با اجرای یک برنامۀ سراسری آن‌هم با بودجۀ دولتی که CNVR (جمع‌آوری، عقیم‌کردن، واکسیناسیون و بازگشت) نام داشت، توانستند معضل سگ‌های ولگرد را حل‌وفصل کنند. آژانس جهانی حفاظت از حیوانات نیز معتقد است که این برنامه، مؤثرترین راه برای مبارزه با جمعیت سگ‌های ولگرد بوده است.
در انگلستان اگر فردی اجازه بدهد که سگ او به کسی آسیب برساند، تا ۵ سال به زندان یا جریمه نقدی (یا هر دو) محکوم می‌شود، همچنین بریتانیا در زمان حاضر بالاترین نرخ عقیم‌سازی حیوانات خانگی در جهان را دارد و بیش از ۸۰ درصد از این حیوانات (چه نر و چه ماده) توسط دامپزشکان عقیم شده‌اند.
در تمام ایالت‌های آمریکا، قوانین سیار جامع و کاملی درباره ضرورت توجه به حقوق انسان‌ها در مسئله سگ‌گردانی و حتی حقوق حیوانات وجود دارد. در ایالات متحده، سگ‌ها در معابر عمومی یا پارک‌هایی که استفاده آن برای عموم آزاد است، حق تردد بدون قلاده را ندارند. این قانون برای جلوگیری از گزش توسط سگ‌ها وضع شده است، همچنین قانون جمع‌آوری مدفوع سگ در برخی از ایالت‌ها وجود دارد که طبق آن صاحب حیوان باید مدفوع سگ خود را از کوچه‌ها یا پارک‌ها جمع کند؛ در آمریکا کسانی که این کار را انجام ندهند بین ۲۵ تا ۱۰۰۰ دلار جریمه می‌شوند.
در آلمان نیز قوانین سفت و سختی برای نگهداری از سگ‌ها وضع شده است. برای نگهداری از سگ در برلین، افراد باید مالیات بپردازند؛ هزینه مالیات برای یک سگ ۱۲۰ یورو و برای هر سگ اضافی ۱۸۰ یورو در سال است البته سگ‌های راهنما از مالیات سگ معاف هستند و اگر سگی را از پناهگاه حیوانات بپذیرید، برای یک سال مالیات سگ پرداخت نمی‌کنید. در برلین، همه سگ‌ها باید در رجیستری سگ (Hunderegister) ثبت شوند که هزینه آن برای ثبت هر قلاده سگ ۱۷.۵ یورو است. اگر سگ شما یک نژاد خطرناک مثل Pitbulls, American Staffordshire, Terriers و Bull Terriers باشد باید آن را در اداره نظم عمومی نیز ثبت کنید.
در آلمان علاوه بر عقیم کردن حیوانات خانگی، داشتن میکروچیپ و بیمه برای سگ‌ها نیز الزامی است. در این کشور همچنین برای افرادی که از پناهگاه‌ها سگ بپذیرند، تخفیف مالیاتی در نظر گرفته می‌شود.
منشاء افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد کجاست؟
یکی از فرهنگ‌های غلطی که در سال‌های اخیر تحت عناوین به‌ظاهر زیبا و انسان‌دوستانه مانند "حمایت از حقوق حیوانات"، "حیوان‌دوستی"، "نیکوکاری" و "انجام عمل خیر" در حال گسترش است غذارسانی به سگ‌های بدون صاحب است.
یک فعال محیط زیست دراین‌باره می‌گوید: «غذا دادن به سگ‌ها نه‌تن‌ها کمکی به آنها نمی‌کند، بلکه می‌تواند اکوسیستم آنها را نیز دچار اشکال کند، این اتفاق علاوه بر اینکه زاد و ولد را میان آنها زیاد می‌کند، می‌تواند آنها را در پیدا کردن غذا در طبیعت دچار چالش کند و اتفاقات تلخی مانند حمله سگ‌ها به کودکان را رقم بزند.»
این کارشناس، به خطرات غذارسانی بی‌رویه به سگ‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: «غذا دهی گروهی به حیوانات باعث گردهمایی آنان و افزایش احتمال سرایت بیماری و انگل‌ها میان آنان می‌شود، همچنین با غذارسانی طولانی‌مدت به حیوانات رفته‌رفته واکنش ذاتی آنان نسبت به شکارچی به‌واسطه اعتمادی که از غذارسانی انسان پیدا کرده‌اند کاهش می‌یابد و گمان می‌کنند هنگام نزدیک شدن به آنها غذایی در انتظار آنهاست و اگر غذا به‌طور مرتب به آنها نرسد، رفتار پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهند.»
وی می‌گوید: غذارسانی به سگ‌های بدون صاحب تحت عنوان حمایت از حقوق حیوانات در حالی انجام می‌شود که افراد مدعی حامی حقوق حیوانات بودن، هیچ حق و حقوقی برای انسان‌ها و همنوعان خود قائل نیستند، زیرا با این کار خود، سگ‌هایی را که جمعیتشان در پی غذادهی چندبرابر شده است، به جان شهروندان بی‌گناهی می‌اندازند!
هزینه‌کرد چند میلیونی دولت برای سگ‌های ولگرد از بیت‌المال!
کنار غذارسانی، فرایند عقیم‌سازی و واکسیناسیون سگ‌های ولگرد نیز تا امروز هزینه‌های بسیار سنگینی را به کشورمان تحمیل کرده است که عملاً این هزینه‌ها از جیب شهروندان پرداخت می‌شود.
سالانه مبالغ زیادی از بودجه کشور، صرف مبارزه با مواردی از جمله هاری می‌شود که بر اثر اهمال دستگاه‌های مختلف، در کشور ایجاد می‌شوند.
با توجه به درصد کشندگی بالای هاری، تمام افراد حیوان‌گزیده باید تحت مراقبت و پیگیری برای اقدامات پیشگیری‌کننده قرار گیرند که این اقدامات، هزینه‌های سنگینی به کشور‌های مختلف از جمله کشور ما وارد می‌کند.
میانگین هزینه پیشگیری از هاری پس از مواجهه با حیوانات، در زمان حاضر به‌طور متوسط ۱۰۸ دلار برای هر نفر که دچار سگ‌گزیدگی شده است، تخمین زده می‌شود!
البته هزینه‌های پیشگیری از هاری تنها به همین‌جا ختم نمی‌شود و علاوه بر واکسیناسیون، هر واحد سرم ضدهاری نیز ۵۰ یورو هزینه برای کشور دارد که برخی افراد دچار حیوان‌گزیدگی‌شده نیاز به آن پیدا می‌کنند. پیشگیری از بروز هاری در هر فرد دچار حیوان‌گزیدگی، به‌طور میانگین ۵ میلیون تومان هزینه در بر دارد!
بیماری‌هایی که سگ‌ها به انسان منتقل می‌کنند:
زیان جسمانی و هزینه ناشی از سگ‌های ولگرد و باصاحب، تنها به همین موارد ختم نمی‌شود، اگر گشت‌وگذاری در بوستان‌های شهر داشته باشیم حتماً با مدفوع سگ‌های ولگرد و حتی صاحب‌دار مواجه شده‌ایم که منبعی بزرگ برای انواع و اقسام انگل‌ها و باکتری‌ها هستند.
یکی از این باکتری‌ها که از طریق مدفوع سگ‌ها منتقل می‌شود "کمپیلوباکتر" است.
آلودگی به کمپیلوباکتر باعث بروز علائمی همچون اسهال، گرفتگی عضلات، درد شکم و تب می‌شود. سگ‌ها مخزن اصلی این باکتری‌ها هستند و می‌توانند بدون داشتن علائم بالینی خاصی، ناقل این باکتری باشند.
بر اساس اعلام انجمن بهداشت عمومی کانادا، تماس با حیوانات خانگی و به‌خصوص سگ‌های خانگی می‌تواند باعث ابتلا به این باکتری شود، انتقال این باکتری از حیوان به انسان بر اثر تماس با مدفوع سگ و حیوانات خانگی صورت می‌گیرد و کودکان و افراد دارای نقص ایمنی، گروه‌های در معرض خطر ابتلا به این باکتری هستند.
بیماری‌های باکتریایی بسیار خطرناکی نظیر سالمونلا، کامپیلوباکتر، اشریشیاکلی و کلستریدیوم دیفیسیل و بیماری‌های انگلی نظیر توکسوکاریازیس، لارو مهاجر پوستی، اکینوکوکوس، ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم نیز از جمله بیماری‌هایی هستند که از طریق مدفوع سگ‌ها به انسان منتقل شوند.
مدفوع سگ‌های آلوده به انگل، با آلوده کردن سبزی‌ها و صیفی‌جاتی که در زمین‌های کشاورزی اطراف شهر‌ها کاشته شده است، می‌تواند باعث افزایش شیوع بیماری به‌نام "کیست هیداتید" شود؛ بیماریی که متأسفانه میزان شیوع آن در سال‌های اخیر به‌دلیل افزایش بی‌رویه جمعیت سگ ها، بیشتر شده است.
ساماندهی سگ‌های ولگرد را جدی بگیریم:
مروری بر همه مسائل و مشکلاتی که ذکر شد حاکی از آن است که عدم کنترل و چاره‌جویی برای جمعیت سگ‌های ولگرد و عدم ساماندهی و قانونگذاری برای سگ‌های باصاحب در حال تبدیل شدن به یک بحران بزرگ در کشور بویژه در کهگیلویه وبویراحمد است؛ بحرانی که اگر امروز فکری به حال قانونگذاری و ساماندهی آن نشود، در سال‌های نه‌چندان دور شاهد بروز فجایع زیست‌محیطی و سلامتی ناشی از آن خواهیم بود و لطماتی که دیگر قابل جبران نخواهد بود.
نظر شما